Van 06-11-2004 t/m 22-01-2005

Otto Berchem (US), Candice Breitz (ZA), Peter Dombrowe (DE), Daniel Pflumm (CH), Matthieu Laurette (FR), Bernhard Martin (DE),
Bjørn Melhus (DE), eddie d (NL), Christelle Lheureux (FR)

Televisie heeft als geen ander ons beeld over de wereld gevormd. Sinds de komst van de televisie hebben veel kunstenaars zich gericht op dit medium. Zij gingen zelf televisie maken, zowel om televisie te parodiëren en te becommentariëren als om eigen (kunst)programma's te produceren. Een halve eeuw later lijkt er weinig van de idealen en de commentaren van toen te zijn overgebleven.

In de tentoonstelling TV Today zal een aantal kunstenaars die opgegroeid zijn met het medium, de '2e TV- generatie', de sociale impact van televisie op de massacultuur laten zien. De kunstenaars gebruiken televisie om hun visie, kritiek of gewoon hun werk te laten zien. Binnen deze context zal de nadruk in de TV Today tentoonstelling liggen op programma's die het hedendaagse televisielandschap kleuren: soaps, talk- en gameshows en reality TV.

Wie herinnert zich niet de jingle van Dallas of de beelden van de Southfork Ranch en de olietorens die hier bij hoorden. Candice Breitz laat deze oude tijd in haar installatie Diorama (Amsterdam Version) herleven. Op verschillende televisieschermen zien we de herkenbare gezichten en horen we de stemmen van J.R. Ewing, Pamela en andere leden van de 'Ewing Clan'. De sociale voorspelbaarheid van de karakters die kenmerkend zijn voor soaps in het algemeen, worden door Breitz in deze beklemmende installatie in een andere context geplaatst.

Ook de Duitse kunstenaar Bjørn Melhus werkt met geluidsmateriaal van bekende televisieseries en films die hij opnieuw monteert. Hij creëert vaak een virtuele omgeving waar zijn personages in geplaatst worden en daardoor ontstaat een sterke vervreemding. Het werk The Oral Thing (2001) gaat over het pseudo-religieuze mechanisme van schuld en boete dat in veel talkshows naar voren komt. Voor Zauberglas (1991) gebruikt Melhus de Duitse synchronisatiestemmen uit de Amerikaanse western 'Broken Arrow'. Zoals in zijn andere werken worden de personages in deze tragikomische, maar ook ontroerende dialoog met zijn vrouwelijke alter ego door Melhus zelf gespeeld en verbeeld.

In de video CNN - In Hope for the Best (1999) laat Daniel Pflumm beelden van mensen uit het publiek van verschillende talk shows zien terwijl ze in hun handen klappen. Dit ritme wordt versterkt door de toevoeging van elektronische beats waardoor een aanstekend ritme ontstaat en een oneindig applaus, maar waarvoor?

De Nederlandse kunstenaar eddie d focust in zijn werk blink (1999) ook op het publiek in de televisiestudio. In tegenstelling tot Daniel Pflumm die een soort muziekclip ervan maakt, ontstaat er in blink door het inzoomen op de gezichten en de vertraging van de gevonden TV opnames een intiem portret van het anonieme publiek dat doorgaans slechts als décor voor de show word gebruikt.
In de fotoserie Studios (1998 - 2002) en Fernsehwohnungen (1997) van Peter Dombrowe zijn bekende coulissen uit talkshows en soaps te zien. De foto's zijn zo (op)genomen dat de werkruimtes, die om de coulissen heen zijn gebouwd, zichtbaar worden. Daardoor worden de televisieruimtes, maar ook de illusie van wat er in gebeurt, gedeconstrueerd.

De franse kunstenares Christelle Lheureux heeft in haar werk bingo show (2003) een aantal presentatoren enkele minuten voorafgaand aan de live uitzending in het decor van een bingoshow gefilmd. Iedereen staat te wachten, soms lijken de personen gespannen dan verdwijnt de spanning weer uit hun gezicht en lijkt het alsof ze zich beginnen te vervelen. Er wordt niet gesproken en in deze lange minuten schijnt de tijd stil te staan.

Otto Berchem heeft al enkele malen in zijn werken de uitspraak 'In the future everybody will be famous for 15 minutes' van Andy Warhol onder de loep genomen. In een van zijn laatste tentoonstellingen noemde hij zijn project zelfs The 16th Minute, als verwijzing naar de bekende uitspraak van Warhol. Dat dit geen loze spreuk meer is, blijkt als we kijken naar de komst van televisieprogramma's als Big Brother en Idols. In voorgaande tentoonstellingen nam Berchem deze ontwikkeling al eens eerder onder de loep, bijvoorbeeld door parodieën te maken op praatprogramma's en dating shows.

Matthieu Laurette daarentegen duikt zelf in de wereld van commerciële TV in en was voor het eerst te zien in 1993 in de Franse televisie show Tournez Manege (The Dating Game), als een van de participanten. Vanaf dat moment gebruikt hij televisie zowel als werkplaats en als instrument, omdat dit medium het vermogen heeft tegelijk productiemiddelen, distributiekanalen en een publiek samen te brengen. Daarnaar verscheen hij nog vele malen op tv als actieve participant in verschillende televisie shows of gewoon als figurant. Op deze uitzendingen is het werk 'Apparitions' ('verschijningen') gebaseerd.

De werken van Bernhard Martin zijn humoristische reflecties op de populaire cultuur. In deze tentoonstelling zullen zijn lederen video beams te zien zijn. Naast de beams (1998) zijn de gezichten van bekende presentatoren van talkshows op schermen 'geprojecteerd'. Door de afbeeldingen vast te maken met naald en draad lijken de gezichten uit het doek naar voren te komen. Deze 3D illusie staat in contrast met de bevroren beeltenis waardoor de gezichtsuitdrukkingen vreemde grimassen vormen.

TV Today @ VPRO Nachtpodium
Zondag 7 november 23:45 uur op Net 3
www.vpro.nl/programma/nachtpodium/afleveringen/19354511/

Videoprogramma uit de collectie
Meer informatie:


Websites kunstenaars
www.tba21.org/artists/breitz_candice/
www.artthrob.co.za/oct98/news.htm
www.melhus.de/
www.danielpflumm.com/
www.eddied.nu/
christelle.lheureux.free.fr/
www.laurette.net/
www.edbprojects.nl/artists/otto_berchem_info.html


Met dank aan:
Amsterdams Fonds voor de Kunst; Duitse Ambassade, Den Haag; Jack Bakker.