Het dertiende Sonic Acts Festival in Amsterdam is geheel gewijd aan ruimtelijke verkenningen in beeld en geluid, in beeldende kunst, film, muziek en architectuur. Sonic Acts XIII – The Poetics of Space onderzoekt de fysieke en psychologische impact van ruimtelijke ontwerpen, en het belang van het fysiek ruimtelijke in tijden van verregaande technologisering. De tentoonstelling het Nederlands Instituut voor Mediakunst bestaat uit audiovisuele installaties, klassieke videokunst, lichtsculpturen en geluidswerken; ze exploreren verschillende manieren om ruimte te ervaren.

Met werk van: HC Gilje, Carlo Bernardini, Ralf Baecker, Jan-Peter E.R. Sonntag, Yoko Seyama, Jacob Kirkegaard, Nan Hoover en Steina Vasulka.

Hans Christian Gilje Blink (2009) In de installatie Blink onderzoekt HC Gilje hoe je met licht en audiovisuele technieken fysieke ruimtes kunt transformeren, vergroten, versterken en interpreteren. Gilje’s werk streeft volgens de criticus Mitchell Whitelaw naar presence: ‘een ervaring van de wereld die wordt gekenmerkt door intense momenten van onverwachte ontmoetingen en plotse inzichten – esthetische ervaringen die ons in de wereld plaatsen, en deel laten zijn van de wereld, in plaats van de wereld met intellectuele distantie te observeren en interpreteren. Gilje’s werk suggereert dit niet slechts, maar demonstreert het en laat het gebeuren. Daarin ligt de schoonheid ervan, en die zin is zijn werk eerder constructief dan kritisch. Door de specificiteit van mediatechnologieën te benadrukken, biedt Gilje’s werk een alternatieve manier om deze technologieën te begrijpen: ze zijn altijd materieel, altijd met ons in de wereld.’ HC Gilje (NO) maakt installaties, video’s en live performances. Hij was ook lid van het video-improv trio 242.pilots.

Jacob Kirkegaard Labyrinthitis (2007) Labyrinthitis is gebaseerd op het principe dat wanneer twee frequenties met een bepaalde verhouding worden afgespeeld, er in het binnenoor extra trillingen ontstaan die een derde frequentie produceren – de ‘distortion product otoacoustic emission’, ook wel Tartini-toon genoemd. Jacob Kirkegaard’s (DK) werk richt zich op de wetenschappelijke en esthetische aspecten van resonantie, tijd, geluid en gehoor. Zijn installaties, composities en performances gaan over akoestische ruimtes en fenomenen die gewoonlijk onwaarneembaar blijven. Kirkegaard gebruikt onorthodoxe opname-apparatuur om deze ongehoorde geluiden vast te leggen en contextualiseren. Hij vindt deze geluiden in verschillende omgevingen: een geiser, zandduinen, een kerncentrale, een lege kamer en zelfs de geluiden uit het menselijke binnenoor. (In opdracht van het Medical Museion, Kopenhagen, zomer 2007).

Ralf Baecker Rechnender Raum (2009) Rechnender Raum is een lichtgevende geometrische sculptuur gemaakt uit stokjes, draden en kleine stukjes lood. Tegelijkertijd is het een volledig functionerend neuraal netwerk. Het functioneren van deze machine is zichtbaar en volledig transparant, maar de machine voert de berekeningen alleen voor zichzelf uit. De resultaten ervan blijven verborgen. Ralf Baeker (DE) bouwt kinetische installaties en sculpturen die de grondslagen van symbolische processen deconstrueren.

Jan-Peter E.R. Sonntag GAMMAvert #2 an X-seascape (1998–2006) Een foto van een zeegezicht, ontwikkeld met behulp van uranium-nitraat – een substantie die gammastralen uitzendt. De ruimte wordt overspoeld door staande geluidsgolven en een monochrome groene gloed die wordt gevormd door één enkele lichtfrequentie. Het werk zinspeelt op de beroemde ‘groene straal’ die Jules Verne beschreef: een flits van groen licht die op zeldzame momenten tijdens een zonsondergang op zee te zien is. Jan-Peter E.R. Sonntag studeerde trombone, beeldende kunst, kunstgeschiedenis (nieuwe media), muziektheorie, compositie, filosofie en cognitieve wetenschappen. Hij houdt zich voornamelijk bezig met site specific installaties gebaseerd op geluid, elektriciteit en biomassa.

Carlo Bernardini The Light that Generates Space (2010) The Light that Generates Space is een sculpturale lichtinstallatie van glasvezel die de ruimte overneemt en door de muren heen gaat. De installatie brengt de externe en interne omgeving in één mentaal ontwerp samen, en creëert zo een plek waar licht ruimte genereert. Carlo Bernardini (I) maakt abstracte lichtinstallaties waarbij hij onder andere glasvezel en elektroluminiscente materialen gebruikt.

Yoko Seyama Light Work #6: In Soil (2009) De installatie Light Work #6: In Soil is geïnspireerd op het leven van de cicaden. Deze insecten zijn vooral bekend om hun doorzichtige vleugels en hoge getsjirp. Het grootste deel van hun leven brengen ze als larven onder de grond door. Ze leven op sappen uit wortels en hebben sterk ontwikkelde voorpoten om te kunnen graven. Op een zomerdag komen ze uit de grond naar boven en klimmen een tak om zich te verpoppen... Yoko Semaya (JP) is scenograaf en mediakunstenaar. Ze combineert digitale foto’s en video met materiaal zoals stof, papier en elastiek, en maakt daarvan ruimtelijke installaties.

Nan Hoover Impressions (1978, 10’24’’) Een lange, smalle streep licht valt over het scherm, een hand speelt er doorheen. Soms breekt de hand het licht, dan weer blijft de lichtstraal intact. De lichtvlek wordt een object dat verlengd kan worden met de wijsvinger. Het is bijna alsof de vinger met een lichtstraal tekent. Nan Hoover (US 1931 – 2008) begon in 1973 met video te experimenteren als uitvloeisel van haar schilderpraktijk en gebruikte video ook als documentair medium. Haar video’s onderzoeken vaak de visuele ambiguïteit van lichaam en landschap, of van abstract en ‘natuurlijke’ vormen.

Steina Vasulka Somersault (1982, 5’30’’) Somersault is een oefening in de fenomenologie van het zien en het opnieuw definiëren van ruimte. Steina Vasulka (IS/US) gebruikt mechanische middelen om een kunstmatige manier van kijken op te wekken, waardoor de waarneming en het ruimtelijk perspectief van de kijker veranderd. Haar videowerken worden beschouwd als mijlpalen in de geschiedenis van de videokunst. Ze gebruiken het videosignaal vaak als een plastisch medium, en bewerken de ruimte van het videobeeld – ze verwarren bijvoorbeeld het vermogen om te onderscheiden tussen twee- en driedimensionale ruimte.