Nederland, 15 juni 2011
Geachte heer Zijlstra,
Geachte leden van de Tweede Kamer,
Een van de vele besluiten in ‘Meer dan kwaliteit; een nieuwe visie op cultuurbeleid’ is het opheffen van de infrastructuur voor kunst en nieuwe media.
De sector ‘e-cultuur’ die de afgelopen 8 jaar een plek in het kunstenbeleid heeft verworven is geschrapt. STEIM, Waag Society, V2_, Submarine, WORM en Mediamatic verliezen hun structurele financiering. Daarnaast wordt ook de subsidie van het NIMk, dat als beeldende kunst instelling ook e-cultuur taken had, stopgezet. De middelen worden ondergebracht in het Fonds voor de Creatieve Industrie dat als missie heeft om de maatschappelijke en economische meerwaarde van de creatieve industrie te vergroten.
Nieuwe media kunst is een kunstdiscipline op zich Het bestaan van nieuwe media als kunstdiscipline met artistieke productie, publiekbereik en (inter)nationale evenementen en netwerken wordt in het voorgestelde beleid volledig ontkend. Nieuwe media kunst is een discipline die de technologische ontwikkelingen en uitdagingen van deze tijd bevraagt, onderzoekt en er nieuwe ervaringen en toepassingen voor ontwerpt. Het heeft een eigen idioom en kunstpraktijk. Het is een sector in zichzelf die met eigen thematiek, internationale netwerken van medialabs, festivals, publicaties en presentaties nadrukkelijk vorm krijgt. Het Nederlandse model van samenwerkende nieuwe media labs met cross-overs met andere sectoren (maatschappelijk, onderwijs, economie) is al jarenlang een voorbeeld voor het buitenland. De ontwikkelinstellingen hebben een grote internationale bekendheid, zijn onderdeel van internationale netwerken en dragen bij aan de internationale toppositie van Nederland op het gebied van nieuwe media kunst.
Paradox: gestraft voor succes
Nieuwe media kunst weet als geen andere kunstdiscipline verbindingen te leggen naar andere disciplines en sectoren. Het heeft een R&D functie voor zowel de brede cultuursector, als voor erfgoed en media. Er is een groeiende uitwisseling met de wetenschap, het speelt een vitale rol in de innovatie van maatschappelijke domeinen en heeft een grote impact op het vernieuwen van het onderwijs. De paradox doet zich nu voor dat nieuwe media kunst veel erkenning krijgt en als zeer relevant wordt beschouwd, maar dat de bron, artistiek onderzoek met eigen publieksbereik, autonome kunstproductie en internationale netwerken, wordt drooggelegd.
Projectmatig vs structureel
De brief geeft aan dat er gekozen wordt voor een projectmatige aanpak en dat daarom geen instellingssubsidies voor R&D worden verstrekt. Het is een merkwaardige redenering omdat juist R&D activiteiten meerjarig commitment nodig hebben om van experiment tot opschaling te komen. Het vraagt bovendien om excellente netwerken en duurzame infrastructuur met complexe relaties met maatschappelijke sectoren, bedrijfsleven en wetenschap. De nieuwe media ontwikkelinstellingen hebben als geen ander de weg bereid voor dergelijke samenwerkingsverbanden en hebben juist laten zien hoe kunst, wetenschap, bedrijfsleven en samenleving in zinvolle coalities kunnen opereren. Ook internationale samenwerkingsverbanden die vervolgens weer ontsloten worden voor Nederlandse partners bestaan bij de gratie van langetermijnbeleid. Met de opheffing van meerjarige financiering van ontwikkelinstellingen valt deze basis weg en is het onmogelijk om meerjarige verplichtingen aan te gaan. Dit maakt het onmogelijk om voor Europese financiering voor research en projecten in aanmerking te komen en staat deelname aan nationale onderzoeksprogramma’s in de weg. Projectmatige aanpak ondermijnt de continuïteit van de bedrijfsvoering.
Talentontwikkeling
Het nieuwe Fonds voor de Creatieve Industrie wil talentontwikkeling ook projectmatig aan gaan pakken. Dat is contrair aan de behoeftes bij het onderwijsinstellingen die juist naar structurele verbindingen zoeken. De ontwikkelinstellingen hebben dat onderkend en spelen een belangrijke rol in talentontwikkeling door het onderwijsaanbod dat zij verzorgen voor het hoger beroepsonderwijs en het wetenschappelijk onderwijs. Zij fungeren daarnaast als stageplek voor studenten en begeleiden PhD studenten. Ook hier geldt dat er duurzame instellingenstructuur nodig is om tot structurele afspraken met onderwijsinstellingen te komen. Pas opdracht van Fonds voor de Creatieve Industrie aan! Nieuwe media kunst kan alleen dan een bijdrage leveren aan de missie om de maatschappelijke en economische meerwaarde van de creatieve industrie te vergroten als het Fonds in staat gesteld wordt om:
(1) meerjarige instellingssubsidies te verstrekken en
(2) er expliciet middelen beschikbaar worden gesteld voor artistiek onderzoek, artistieke productie en publieksactiviteiten.
Wij hopen dat u ons betrekt bij de totstandkoming van het Fonds en dat bovenstaande argumenten tot de gewenste aanpassingen zullen leiden. Wij willen de argumenten graag nader onderbouwen en de kennis die wij op het gebied van internationale nieuwe media kunst beleid hebben met u delen.
Met de meeste hoogachting,
V2_
Waag Society
STEIM
Mediamatic
WORM
Submarine Channel
NIMk
BIJLAGEN
Over het Fonds voor de Creatieve Industrie:
“Het nieuwe Fonds voor de Creatieve Industrie richt zich op de disciplines architectuur, vormgeving en nieuwe media. Het heeft als missie om de maatschappelijke en economische meerwaarde van de creatieve industrie te vergroten, zowel in Nederland als internationaal. Dit fonds richt zich op het stimuleren van de kwaliteit van het Nederlands ontwerp en het vergroten van sectoroverstijgende aanpak en samenwerking met private partijen, particulieren en overheden. Het fonds heeft onder andere als taak om programma’s uit te voeren die bijdragen aan het aanpakken van maatschappelijke en ruimtelijke vraagstukken en goed opdrachtgeverschap bevorderen. Ook talentontwikkeling en R&D is een taak van het fonds. Er is daarom geen aparte functie meer in de basisinfrastructuur voor de postacademische instelling, prijzen voor talentontwikkeling en ontwikkelinstellingen. Omdat het fonds R&D gaat ondersteunen en dit vraagt om een projectmatige aanpak, zal het geen instellingssubsidies voor dit doel verstrekken.”
Uit: ‘Meer dan kwaliteit; een nieuwe visie op cultuurbeleid’
Analyse raad voor de cultuur en rapport AEF:
Zowel in de sectoranalyse van de Raad voor Cultuur, als in het onderzoek dat AEF onlangs heeft uitgevoerd, wordt e-cultuur gezien als een eigen sector. Met name de R&D functie van de sector wordt benadrukt. “Binnen de R&D van de sector Nieuwe Media worden zowel de grenzen van de mogelijkheden onderzocht als de kennis ontwikkeld die noodzakelijk is voor kunst en cultuur van de gemedialiseerde samenleving”, aldus de Raad voor Cultuur. AEF stelt: “De e-labs hebben zich anders ontwikkeld en onderscheiden zich van andere instellingen door hun expliciete R&D opgave. Dit pleit voor een eigen plek in de BIS met een specifiek beoordelingskader en een eigen beoordelingscommissie.”
Uit de internationale berichtgeving:
New Media Art Organisations in Netherlands lose funding.
The Dutch New Media Art Organisations Steim, Waag Society, Mediamatic, V2_, WORM & NIMK are about to lose all their funding. The Dutch secretary of state for Culture in the Netherlands, Halbe Zijlstra, has published his policy plan for coming years. In contrast to the official recommendations given to him by the Culture Advisory Board, the cutbacks will not be spread out over a number of years, but will take immediate effect in 2013. The budget for visual art will shrink from 53,3 to 31 million. Among the more damaging and destructive decisions is the complete cutting of funding for the six leading New Media Art Organisations that produce, distribute and facilitate New Media Art;
STEIM: A research lab and a hotspot that operates in the field of live performance. Its research themes are complexity and improvisation and STEIM facilitates hundreds of artists and scientists every year.
WAAG SOCIETY: Institute for art, science & technology, developers of creative technologies for social innovation, open design tools and platforms for artists and creative industry. Public programme with workshops, conferences, exhibits and challenges. Partner in (inter)national research programmes and incubation programmes.
WORM: Rotterdam based laboratory, venue and studios for film, music and internet featuring concerts, new media events, screenings, production of film, music and software art.
MEDIAMATIC: software art projects, lectures, workshops & screenings aiming on the young generation of artists, designers & tinkerers.
V2_: interdisciplinary centre for art and media technology in Rotterdam, activities include research and development, and organizing presentations, exhibitions and workshops, research and development, embedded in an extensive international network.
NIMK: The Netherlands Media Art Institute (NIMk) promotes the wide and unrestrained development, application and distribution of, and reflection on, new technologies within the visual arts. Since the Netherlands Media Art Institute came into being in 1978 an extensive collection of video and media art has been assembled, to which new works are constantly being added.
These institutes together form the foundation for New Media Arts in the Netherlands and fulfil an important role in the International Network that shares knowledge, exchanges, produces, distributes and promotes various forms of New Media Art. For most of these organisations the budget cuts will mean their disappearance.
