Natural Habitat

Van 04-11-2006 t/m 22-12-2006

Art and Science in their Natural Habitat Onder de titel van 'Art and Science in their Natural Habitat' vraagt het Nederlands Instituut voor Mediakunst aan de hand van een aantal presentaties en discussies aandacht voor de relatie tussen kunstenaar en wetenschapper... read more »

De kunstwerken

Boredom Research (UK)
Ornamental Bug Garden (2005) en Biomes (2005)
Boredom Research is geïnteresseerd in het opbouwen van berekende werken, geïnspireerd door eenvoudige regels die ze in natuurlijke systemen vinden. Ze onderzoeken processen van computermodellen en de creatieve mogelijkheid van genetische algoritmes voor de schepping van natuurachtige fenomenen. Ze zijn geïnteresseerd in een reeks van onderwerpen zoals de esthetiek van verschijning, synthetische ecologische systemen, netwerk-gemeenschappen, het waarneembare kennen of berekende abstracties, A-life & belief’- systeem. Momenteel onderzoeken ze processen van computermodellen voor de creatie van een nieuw zichtbaar fenomeen. Door het gebruik van computer algoritmes gebaseerd op wetenschappelijke modellen, laten de kunstenaars zien hoe eenvoudig geprogrammeerde regels een oneindig aantal uitgewerkte patronen kan creëren. Vanuit deze mozaïeken van pixels ontstaan kleine robotachtige figuren (wezens), die optreden in een digitaal ‘Theater van het leven’.
Met Ornamental Bug Garden hebben zij een esthetisch ecologisch systeem gecreëerd dat overkomt als een levend kinetisch schilderij. Kleine vormen springen heen en weer, sommige lijken op sporen die exploderen en cirkels zweven door de lucht als pollen. Elementen uit video games, fruitautomaten en aangelegde landschapstuinen vormen de mix die wanneer de verschillende elementen tegen elkaar aanbotsen geluiden veroorzaken waardoor incidentele geluidscomposities ontstaan. In drie verschillende Biomes wil Boredom Research laten zien hoe kunstmatig leven tot stand gebracht kan worden met behulp van simpele technieken die aanwezig zijn in natuurlijke systemen. De Biomes vertalen de diverse vormen en patronen die voorkomen in natuurlijke omgevingen, vervolgens leiden ze hun eigen leven aan de hand van simpele regels.
http://www.boredomresearch.net/

Christa Sommerer (OOS) & Laurent Mignonneau (F)
Life Spacies II (1999)
Sinds 1991 maken Sommerer en Mignonneau interactieve kunstwerken die continu in verandering zijn, evolueren en zich aanpassen aan het gebruik van de bezoekers. Opmerkelijk daarbij is het gebruik van figuurlijke, emotionele, natuurlijke en soms gevoelsmatige interfaces die kunnen reageren op geur, contact of temperatuur. Zij zijn geïnteresseerd in onderzoek naar relaties tussen mensen en hoe interactiviteit daarin tot stand komt, en tenslotte hoe deze interactie op een creatieve manier vertaald kan worden. Het gaat hen daarbij niet om het creatieve brein van de kunstenaar, maar om het dynamische proces wat uit die creativiteit voortkomt. Voor veel van hun installaties passen ze principes uit onderzoek naar Kunstmatige Intelligentie en Genetische Programmeertalen toe om open systemen te ontwerpen die veranderen over tijd en door interactie van gebruikers. In Life Spacies II gebruiken zij een keyboard als interface waarmee boodschappen in tekst overgebracht worden. Door typegedrag te verbinden met de creatie van leven spelen zij met het idee dat interactie tussen gebruiker/karakter en karakter/karakter essentieel is voor de schepping van digitaal leven. Tevens komt daarbij de relatie tussen analoge en digitale werelden naar voren. Door middel van speciaal ontwikkelde software wordt geschreven tekst gezien als genetische code en vertaald in afbeeldingen. Zodra de tekstboodschap verzonden wordt beginnen de visuele wezens te leven en bewegen zich door de Life Spacies ruimte. De beweeglijkheid en vorm is afhankelijk van de complexiteit van de geschreven boodschap. Zodra de karakters tot leven zijn gekomen gaan ze op zoek naar voedsel, dat bestaat uit andere tekstkarakters. Wel blijft hun dieet beperkt tot karakters van hun eigen genetische code, bijvoorbeeld het ‘jan karakter eet alleen ‘j’ ‘a’ ‘n’, maar doordat andere schepsels op jacht zijn naar dezelfde letter ontstaat er een levendige competitie. Sommige zullen overlijden als ze niet genoeg voedsel krijgen of opgegeten worden door anderen, maar als er genoeg gegeten is wordt er gekeken naar mogelijkheden om te paren.
http://www.interface.ufg.ac.at/christa-laurent/

Erwin Driessens (NL) & Maria Verstappen (NL)
Frankendael (2001) en E-volver (2006)
Vanuit een verlangen naar een meta-creatief systeem waarin esthetische expressie en ervaring zijn losgekoppeld van de individuele kunstenaar, ontdekten Driessens en Verstappen letterlijk en figuurlijk ‘life out there’. Binnen door hen getriggerde kunstmatige universa stuitten ze op onvoorziene, autonome expressies, gegenereerd door zelfstandig opererende processen.
In hun werk Frankendael nemen ze de letterlijk de natuur als uitgangspunt om waarneming systematisch te automatiseren en te formaliseren. Frankendael maakt deel uit van een project waarvoor de kunstenaars gedurende een jaar een aantal locaties in het Amsterdamse park Frankendael documenteerden. Elke scène werd met een digitale camera steeds vanuit eenzelfde standpunt gefotografeerd, en wel op hetzelfde moment van de dag, rond het middaguur. Met door henzelf ontwikkelde software monteerden ze elke reeks van opnames tot een ‘film’ van 9 minuten waarin in een vloeiende beweging de seizoenswisselingen en landschapsveranderingen zichtbaar worden. Door de waarneming systematisch te automatiseren en te formaliseren werden de Frankendael-films geen romantische of subjectieve natuurbeschouwingen, maar eerder studies naar de spontane loop van de natuur, naar de emergente en entropische processen die eraan ten grondslag liggen. De manifeste verandering is de neerslag van de inwendige structuur van de natuur, van de natuur als meta-creatief systeem. Om niet alsnog te vervallen in neoromantisch of techno-utopisch gedachten, is het bij de Frankendael-films van cruciaal belang te erkennen dat er tegelijkertijd een conceptuele omkering in het spel is: de natuur in interactie met de camera, de software en de montage toont zich als een artificial life-systeem, of als een universum waarvan de natuurlijke kwaliteiten alleen blootgelegd kunnen worden middels kunstmatige middelen en een kunstmatige blik.
E-volver is een 'beeld-kweek-machine' die digitale beelden ontwikkelt op basis van een kunstmatige genetica en door gebruik te maken van evolutionaire technieken. Zowel methodisch als visueel vertoont het werk raakvlakken met het werk van de laboranten en wetenschappers. Driessens & Verstappen ontwikkelden software die artificiële ‘organismen’ genereert van één pixel groot. Elk ‘organisme’ bestaat uit dertien genen die gezamenlijk bepalen hoe een organisme zich gedraagt op het beeldscherm. De genen lezen de eigenschappen van de acht hem omringende pixels en vertellen het organisme op grond van de waarde die ze aantreffen wat te doen met de pixel waarop hij staat en naar welke pixel over te stappen. Zo ontstaan veelkleurige, bewegende patronen die doen denken aan kosmische of juist microscopische processen. Hoe beelden er uit zien is het gevolg van het collectieve gedrag van organismen. E-volver weerspiegelt de complexiteit van het biochemisch universum en het menselijk verlangen naar kennis en inzicht. Zelforganiserende processen zoals groei en evolutie - die in theoretisch opzicht misschien wel te bevatten zijn, maar in het dagelijks leven nooit direct waarneembaar - worden met E-volver op zintuiglijk niveau ervaarbaar gemaakt. Tegelijkertijd verschaft het een groot esthetisch genoegen.
http://www.xs4all.nl/~notnot/

Evelina Domnitch (RU) en Dmitry Gelfand (RU)
Camera Lucida (2003 – heden)
De installaties van Domnitch & Gelfand worden gepresenteerd als continue veranderende fenomenen die geobserveerd kunnen worden. Omdat deze uitzonderlijke fenomenen zich direct voor de bezoeker afspelen, zonder veranderd of gemedieerd te zijn, raken zij de bezoeker op een dieper sensorisch niveau. Bij bijna al het werk van Domnitch en Galfand moeten de ogen wennen aan de donkerte voordat de werking en de details van het licht goed naar voren komen. Zonder de verduistering zou het licht echter onzichtbaar zijn.
Domnitch en Gelfand zijn erg geïnteresseerd in ontwikkelingsprocessen die continue in verandering zijn. Op zoek naar een manier om geluidsgolven zichtbaar te maken hebben Domnitch en Gelfand uiteindelijk de installatie Camera Lucida ontwikkeld. Het werk Camera Lucida is een licht sculptuur, een geluidsobservatorium, die continue in beweging is. Geluidsgolven worden direct vertaald in licht door de tussenkomst van een glazen bol die gevuld is met speciale gassen en vloeistoffen. Officieel wordt dit principe aangeduid met de term 'sonoluminescence', een fenomeen uit de wetenschap wat sinds 1934 onderzocht wordt, maar door Domnitch en Gelfand voor het eerst publiek gemaakt is.
http://www.portablepalace.com/

Koert van Mensvoort (NL) & Mieke Gerritzen (NL)
Next Nature (2006)
Na het succes van de Biggest Visual Power show waarin Van Mensvoort en Gerritzen zich richtten op de macht en de kracht van het beeld gingen zij vorig jaar op zoek naar voorbeelden van nieuwe natuur, Next Nature. Met Next Nature stellen zij de relatie tussen natuur en cultuur ter discussie. Echte natuur – wilde en onaangetaste natuur bestaat volgens hen niet meer, de natuur is een culturele categorie geworden. Tegelijkertijd zien zij dat cultuurproducten, die voorheen beheersbaar waren, in toenemende mate ons boven het hoofd groeien. Van Mensvoort en Gerritzen gaan op zoek naar voorbeelden die de verbeelding van een volgende natuur weergeven, om de dingen opnieuw betekenis te geven en onze plek daarin te bepalen. Een zoektocht naar echte natuur in al zijn functioneren, gevaren en mogelijkheden. Wilde systemen, genetische surprises, kalme technologie, autonome machines en prachtige zwarte bloemen – want uiteindelijk zorgt herkenbaarheid voor het natuurgetrouwe beeld.
http://www.nextnature.net

Marloes de Valk (NL) & Aymeric Mansoux (F)
Metabiosis (2006)
De Valk & Mansoux onderzoeken in hoeverre kunstmatig leven zich kan ontwikkelen in een netwerk van aan elkaar verbonden computers. Zij hebben een software ontwikkeld waarmee een ecosysteem op een computer gezet kan worden. In het ecosysteem kunnen kleine pakketjes met data gepland worden. In werkelijkheid bevatten de pakketjes alleen maar een set nummers, maar die hebben wel bepaalde kenmerken. De pakketjes kunnen naar andere computers met hetzelfde ecosysteem springen, ze kunnen zich voortplanten en ze kunnen doodgaan. Metabiosis is geen virus, het is een systeem van genetwerkte ecosystemen die bewoond worden door zich zelf kopiërende data pakketjes. Het is een experiment en een spel voor mensen die nieuwsgierig zijn naar de mogelijkheden van digitaal leven en het continue groeien van ecosystemen op een netwerk van computers.
http://metabiosis.goto10.org/

Mateusz Herczka (SWE)
Life Support Systems – Vanda (2004)
Herczka laat zien dat in wezen ons hele leven gereduceerd kan worden tot informatie. Wat we doen, de mensen die we ontmoeten, onze voor- en afkeuren, het geluid van onze stem – al deze informatie die bewaard wordt in onze hersenen, kan door middel van elektronische pulsen opgenomen worden. De installatie laat de mogelijkheid zien dat na de dood het leven verder kan gaan in een aangepaste vorm: als informatie. Het vertrekpunt van een dergelijk inspanning is het elektronische opnemen van de herinneringen en reacties van een levende organisme. Vanda is een experiment in die richting. De Vanda Hybrida orchidee – gebruikt vanwege van haar inspirerende schoonheid en eenvoud - wordt overgezet naar een virtueel organisme in een 3-D omgeving. De virtuele plant weerspiegelt de karakteristieken van de echte plant en de veranderingen die hij ondergaat. Na de dood van de levende orchidee leeft de digitale orchidee verder. Vanda onderzoekt de mogelijkheid om leven (in de vorm van pure data) na de dood mogelijk te maken. Met zijn werk bevindt Herczka zich op de kruising van kunst, artificiële intelligentie en biowetenschappen.
http://www.westerplatte.net

Merijn Bolink (NL)
Untitled, (Tak) (2006)
Bolink maakt beelden die zijn opgetrokken uit bestaande objecten of dode dieren. De procédés die hij toepast zijn vaak verdubbeling, versmelting of ontleding. In alle gevallen gaat het er om, zoals hij zelf zegt, dat hij 'de ziel van dingen' blootlegt. Een van zijn bekendste werken is de kinderwagen uit 1992, die een stoet van 14 mini-kinderwagens voortbracht - allemaal afzonderlijk gemaakt van een van de 14 materialen waaruit de 'moederwagen' bestaat. Een andere icoon is Bolinks appel die er van binnen uit ziet als een sinaasappel. Met zijn project Untitled (Tak) blaast Bolink een oude techniek uit de tuinbouw nieuw leven in. Door middel van enten verandert hij het groeiproces van een boomtak. Enten, oftewel vegatief vermeerderen, wordt in de tuinbouw toegepast om een bijzondere bloei te krijgen of om een boom zichzelf te laten vermeerderen en verbeteren. Het resultaat van Bolink is een hybride tak, een kruising tussen natuurlijke groei en een computer grafisch afsplitsing. Bolink breekt met onze geconditioneerde manier van kijken naar natuur en richt zich op de mogelijkheid dat de natuur nieuwe betekenissen heeft.
Met dank aan de Rabo Kunstcollectie

Simon Heijdens (NL)
Reeds (2006)
Heijdens houdt zich in zijn werk bezig met natuur waaraan we voorbij lopen en waarvan we nog nauwelijks het bestaan en de kracht herkennen. Heijdens ziet dat we ons begeven in geklimatiseerde kamers met aangepast licht waardoor de tijdsindicatie in ons dagelijks leven is verdwenen. Terwijl de natuurlijke omgeving door het jaar heen verandert van karakter, kleur en vorm, is onze kunstmatige ruimte statisch en onbeweeglijk. Heijdens wil het natuurlijke karakter dat eens buitengesloten werd terugbrengen in de ruimte waar wij werken en wonen. In zijn werk Reeds reageren nagemaakte rietstengels in de ruimte op de wind die buiten waait en het aantal mensen en verkeer dat voor het gebouw langskomt. Heijdens brengt hiermee een levende technisch organisme aan in de ruimte, die reageert op de feitelijke natuur van zijn directe omgeving. Het karakter van de ruimte wordt weerspiegeld in lichtsterkte die continue in beweging is. Een technische installatie als een levend organisme.
http://www.simonheijdens.com/

Steina Vasulka (ICE)
Geomania (1987)
Met haar installatie Geomania keert Steina terug naar haar geboorteland IJsland. Tien monitoren in de vorm van een berg tonen beelden van landschappen en natuurverschijnselen die Steina opnam in IJsland en haar huidige verblijfplaats New Mexico. Ruige ongecultiveerde geologische landschappen komen voorbij en worden elektronisch met elkaar verweven. Steen en water, beweging en stilstand, natuur en technologie staan naast elkaar op een manier die normaal niet te zien is. Steina wilde meer dan alleen natuuropnames maken, en door haar manipulatie is het werk een sensuele verbeelding van elektronische gegenereerde kleur en textuur geworden waarbij paradoxale werelden samenkomen.
http://www.vasulka.org/

Met dank aan:
Powered by Beamsystems www.beamsystems.nl
Amsterdams Fonds voor de Kunst
VSBfonds