The Greater Cloud Tentoonstellingstekst

10 december 2011 - 5 februari 2012
opening 9 december 18 - 20:00 uur

samengesteld door Aleksandra Domanovic, Petra Heck, Oliver Laric and Katja Novitskova

In de tentoonstelling The Greater Cloud* functioneert het internet als platform, medium of onderwerp als bron van inspiratie voor kunstenaars. Het Internet is banaal en alomtegenwoordig geworden. Vertrekpunt voor deze tentoonstelling is wat dit betekent voor een jongere generatie kunstenaars en curatoren. Verschillende kenmerken van het internet vormen de basis van The Greater Cloud zoals gedistribueerde vormen van collectiviteit, het delen en verspreiden van kennis, openheid van informatie, de circulatie van digitaal materiaal evenals formele eigenschappen zoals verbondenheid, performativiteit of 3D elementen. Voor de werken is gebruik gemaakt van internet based materiaal of aan het internet verbonden processen of ideeën.

Als consequentie van het karakter en de praktijk van het internet dat is gebaseerd op delen, distributie en circulatie is The Greater Cloud naast Petra Heck van NIMk samengesteld door de kunstenaars/ curatoren Aleksandra Domanovic, Oliver Laric en Katja Novitskova. Iedere curator heeft een eigen ruimte ingericht op basis van zijn eigen interpretatie van het thema, opinie en esthetische voorkeur. Ook het publiek krijgt de kans om als curator op te treden. Een van de tentoonstellingsruimtes is ingericht met een blog over deze tentoonstelling en is aangesloten op een beamer. Iedereen kan online werken zoeken en uploaden en zo de ruimte vullen met kunst.

De kunstenaars maken geen, of niet alleen, digitaal of online werk, maar werken interdisciplinair en produceren sculpturen, video's, fotoprints, installaties of teksten. The Greater Cloud bevat “art that exists because of the internet, or is influenced by the internet” zoals Cory Arcangel eens heeft gezegd.

De tentoonstelling sluit hiermee aan op de discussie over hoe het internet de hedendaagse kunst beïnvloedt, een kwestie die recentelijk onder andere geformuleerd werd in de door Lauren Cornell gecureerde tentoonstelling 'Free' in het New Museum in New York.

Petra Heck, curator van NIMk, koos voor werken van de kunstenaars Martijn Hendriks, David Horvitz, Marisa Olson, Jon Rafman, Alexandre Singh, Ryan Trecartin en Artie Vierkant. In hun werken circuleren de volgende elementen vrijelijk: het vrij rondwaren van informatie op het internet dat resulteert in efemere, tijdelijke en performatieve vormen en aan de andere kant tonen de werken het hybride karakter van digitale, analoge en 3D elementen.

Katja Novitskova selecteerde Harm van den Dorpel voor een solo tentoonstelling binnen de context van The Greater Cloud. Zij verbindt het thema van de tentoonstelling met Van den Dorpel's artistieke praktijk als een voortdurend proces van assemblage dat plaatsvindt tussen het internet, sculptuur, schilderij, collage, video, tekst en vele andere media.

Aleksandra Domanovic zoekt naar nieuwe landschappen die voortkomen uit de onderlinge afhankelijkheid van telecommunicatie en geografie. De werken in haar presentatie variëren van Lance Wakeling's topografische achtervolging van de transatlantische onderzeese internetkabel tot een in opdracht van de tentoonstelling gemaakte tekst door Pablo Larios die beiden alternatieve terreinen in kaart brengen.

Verder presenteert Oliver Laric een tafel van Marjolijn Dijkman. Deze is gebaseerd op de tafel van de 'Lunar Society', een genootschap van intellectuele verlichtingsdenkers uit de 18e eeuw die veel invloed hadden op de industriële revolutie. De tafel was een ontmoetingsplek en vormde de basis voor ideeën over significante technologische ontwikkelingen. Deze 21e eeuwse versie van de tafel zal eveneens functioneren als een verzamelplaats waar gesprekken kunnen plaatsvinden en waarop andere werkenstaan van kunstenaars als Pamela Rosenkranz of objecten van buiten de kunstwereld.

Curator statements

Ruimte 2 – Katja Novitskova

Er kan een grote waarde toegekend worden aan kunst die alleen in het heden of de zeer recente geschiedenis bestaat. Het is kunst die evolueert op het moment en zich enigszins bewust is van het bestaan als een uitwisseling van materie en energie. Het is vaak een type werk waarvan het bestaan afhankelijk is van een bepaald vooruitstrevend idee of technologie dat de grenzen van het mogelijke opzoekt. Deze kwaliteit van 'hedendaagse' actualiteit is niet verbonden aan een specifiek medium of een specifieke esthetiek. Bovendien heeft het maar tot op bepaalde hoogte te maken met vernieuwing, zoals we zelf ook slechts deels afhankelijk zijn van de laatste technologieën aangezien onze levens, normen en waarden voortkomen uit vele millennia van ervaring. Kunst is een van die dingen die mensen al heel lang doen. Wat voor soort kunst heeft het potentieel de tweede helft van de 21e eeuw te definiëren en hoe is het gepositioneerd binnen de hedendaagse realiteit? We worden momenteel geconfronteerd met een overschot aan veel dingen: overproductie, hysterische markten, klimaatverandering, overpopulatie, overconsumptie, 'viral' revoluties, global cloud technologieën en ADD-ideologieën. Hoe past kunst hierin?

Harm van den Dorpel is een kunstenaar met een verhoogde gevoeligheid voor wat echt 'hedendaags' is. Hij gebruikt de tekstmarkeringsfunctie van de Kindle e-reader van Amazon om assemblages te maken van de boeken die hij leest. De essays en tekstobjecten die hieruit voortkomen, worden verder bewerkt en opgenomen in video's of persberichten en verwijzen veelal naar de geschiedenis die ten grondslag ligt aan hun synthese. De samengestelde Manuel de Landa tekst op Van den Dorpels website gaat bijvoorbeeld over het assemblageproces en de ontwikkeling zelf. Een gelijksoortige gedachtegang is bruikbaar om het meer beeldende werk van de kunstenaar te begrijpen- zijn digitale, materiële of mixed media sculpturen en collages, curatoriale werk, video's en online aanwezigheid. De kunstenaar scant zijn omgeving en vertaalt zijn conclusies, met name op subjectieve en intuïtieve wijze, in kunstwerken die in de galerie worden gepresenteerd als objecten. Het zijn dan objecten die gefotografeerd en online gedistribueerd kunnen worden als documentatie of als een online content management systeem gebruikt kunnen worden. Het is onduidelijk of zijn werk echt als object bestaat, of dat het slechts een render is, een digitale collage of een gevonden object, maar vaker is het een combinatie van al deze mogelijkheden. Van den Dorpel voert deze methode door tot het extreme door zijn website te gebruiken als een uitgebreide catalogus en associatief archief van zijn oeuvre.

Veel van zijn werken hebben een autonome esthetische kwaliteit en relevantie die verder reikt dan de gebruikelijke referentiekaders. Gracieus echoënd gaan ze de dialoog aan met kunstwerken van moderne en hedendaagse kunstenaars van Mark Rothko tot Seth Price en zelfs JODI. Onder invloed van het abstract expressionisme aan de ene hand en programmeertaal aan de andere, is Van den Dorpels artistieke praktijk even complex als dat het poëtisch en uniek is. Dankzij deze multidimensionaliteit maakt dit werk betekenisvol en kan het de beperkingen van een specifiek genre of nichemarkt overstijgen. Zijn werk is echt een product van de wereld van nu, van de Greater Cloud waarin we ons allemaal bevinden.

Ruimte 3 – Oliver Laric

Wees rap van hand aan de tafel en rap van tong in gezelschap. Een enkel gesprek met een wijze gesprekspartner is meer waard dan een maand studeren. Een tafel, een stoel, een fruitmand en een viool; wat heb je verder nog nodig hebben om gelukkig te zijn? De beste manier om een onderhandeling te winnen is bereid te zijn op te staan en zonder deal de onderhandelingstafel te verlaten. Ik heb liever een bos rozen op tafel dan diamanten om mijn nek. Verlaat de tafel altijd met trek en je zult nooit aanschuiven zonder. Maak nooit ruzie tijdens het diner, diegene die geen honger heeft zal de discussie altijd winnen. Iedereen wil eten aan de tafel van de overheid, maar niemand wil de vaat doen.

Ruimte 4 - Aleksandra Domanovic

In het oude China waarschuwden soldaten die de Grote Muur bewaakten elkaar voor mogelijke vijandelijke aanvallen door middel van rooksignalen die vanaf de torens de lucht in werden gezonden. Hierdoor konden de rooksignalen binnen een paar uur een boodschap een afstand van zo'n 750 km overbruggen.

In het moderne tijdperk kwam de indeling van informatie in nieuwsberichten, de zogeheten omgekeerde piramide structuur -inverted pyramid-, op dankzij de ontdekking van een ander systeem: de telegrafie. In zijn tekst, waarin tegenstrijdige geschiedenissen van een stam uit het noordoosten van China uiteengezet zijn, exploreert Pablo Larios de relatie tussen mythen, bronmateriaal en communicatie.

Atlantic Crossing 1 is een telecommunicatie kabelsysteem van14.000 kilometer dat de Verenigde Staten met het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Duitsland verbindt. Via deze kabel worden gesproken en dataverkeer met een snelheid van 120 Gigabyte per seconde verwerkt. Wakelings reis naar de vier landingspunten van Atlantic Crossing 1, is opgeslagen op een 500 Gigabyte harddisk. Omdat de vorm van de harde schijf de functie van het object niet prijsgeeft, bestaat de kans dat het op een dag eindigt als een esthetisch object dat is ontdaan van de functie die zijn betekenis definieert.

Ruimte 5 – Petra Heck

Internet overbodigheid/veroudering?

Het internet is banaal en alomtegenwoordig geworden en wordt geassocieerd met de ineenstorting van de fysieke ruimte binnen onze digitale cultuur. Het wordt gekarakteriseerd door onbeperkte reproduceerbaarheid en de constante mutatie van digitaal materiaal evenals door oneindigheid in de vorm van voortdurende zoektochten op internet, maar ook door de tijdloosheid van de virtuele wereld. De vrije distributie van informatie op het internet heeft tijdelijkheid, performativiteit en het efemere tot gevolg. Niets is permanent of statisch; verandering, beweging en flux overheersen.

De werken in deze tentoonstelling delen verschillende van deze en andere aan het internet gerelateerde eigenschappen. Hun oorsprong ligt in digitale files, internet bronnen of zelfs in herinneringen, tegelijkertijd delen ze allemaal een opvallende fysieke aanwezigheid, zij het als print, video, sculptuur, projectie of collage. Ze bestaan zowel in de digitale als in de materiële wereld en de scheidingslijn tussen het origineel, de kopie of de documentatie is vervaagd. Deze werken zetten ons aan het denken over de gedigitaliseerde cultuur waarin we leven, het internet en zelfs de veroudering van technologie in relatie tot kunst en het (performatieve) object.

*De titel The Greater Cloud is een citaat uit een artikel geschreven door Josephine Bosma en gepubliceerd in de catalogus 'Collect the WWWorld' in 2011.