Filmprogramma @ DE BASIS festival

In de geheime kamers van commandobunker 600 wordt een filmprogramma getoond dat invulling geeft aan de bijzondere verhouding tussen het militaire verleden en de kwetsbare natuur die Vliegbasis Soesterberg zo kenmerkend maken. De locatie is sterk bepalend voor de sfeer. Het Amerikaanse leger bouwde Bunker 600 als commandopost die bestand was tegen biologische, chemische en nucleaire aanvallen.

Het filmprogramma is mede mogelijk gemaakt door het Nederlands Instituut voor Mediakunst (NIMk).

Openingstijden:
Zaterdag 10 september: 11.00 - 23.00 uur
Zondag 11 september: 11.00 - 22.00 uur
Locatie Videokunst: Bunker 600
Toegang: gratis

Een overzicht van de films die te zien zijn.

Köken Ergun
TANKLOVE - TR/DK, 2008, 8'04"
Op een ochtend verschijnt een tank in de alledaagse omgeving van Jyderup, een klein dorp in Denemarken. Dit ongebruikelijke oorlogsicoon lijkt uit het niets aan de horizon op te doemen; hij rijdt over een lange, rechte weg en glijdt dan rechtstreeks het dorp in. De tank lijkt onderdeel te zijn van het landschap zelf. De inwoners benaderen hem niet verrast of angstig, maar juist enthousiast. Is dit een vreemde reactie, of juist typisch voor mensen die leven in een vredige welvaartsstaat en die oorlog alleen kennen van televisie, games en cinema?
Het 'TANKLOVE'-project en deze performance werden ontwikkeld tijdens een residency in Denemarken, waar Köken Ergun samenwerkte met de inwoners van Jyderup en met verschillende Deense instellingen en groeperingen. De kunstenaar liet zich inspireren door een theatrale pseudo-staatsgreep die plaatsvond in Sincan, Turkije in 1997.

Commissioned by U-TURN Quadriennial, co-produced by U-TURN and SAIR (Solyst Artist in Residency).

 

Semiconductor
Heliocentric - UK, 2010, installatie
We weten dat de aarde zich in een baan rond de zon beweegt – maar het is meestal vrijwel onmogelijk ons daar in ons dagelijks leven een visuele voorstelling van te maken. In tegendeel: we zien de zon rondom ons bewegen. Over de heliocentrische opvatting van het universum werd al vanaf de derde eeuw voor Christus gediscussieerd, en eigenlijk ligt die zelfs in de moderne tijd nog moeilijk. De Semiconductor-kunstenaars Ruth Jarman en Joe Gerhardt zijn geïnteresseerd in onzichtbare wetenschappelijke verschijnselen – in hun werk maken ze veel van dit soort processen, zoals bijvoorbeeld geluidsgolven en magnetisme, zichtbaar. In 'Heliocentric' pakken ze opnieuw zo’n onderwerp van eigen fascinatie aan: de zon.

Soundtrack: Semiconductor and BJ Nilsen

 

Roy Villevoye en Jan Dietvorst
Winter Prayers - NL, 2006, 58'00"
Met Winter Prayers (2006) (en het latere deel The Scrap-iron Age (2008) vormt WAR IS OVER een drieluik over de herinnering aan de Eerste Wereldoorlog. In het maken van contact met deze ingrijpende historische gebeurtenis is de aanblik van iemand die het heeft meegemaakt de ultieme uitkomst. Een film over een begraafplaats kan in analogie daarmee niet zonder een dode. Voor de zoektocht naar onbekende soldaten op de voormalige slagvelden bestaan zeer uiteenlopende motieven die vaak tegengesteld aan elkaar zijn. Herinneringscultuur blijkt een combinatie van mythomanie, ondernemerschap, psychopathologie en dichterlijke aanvechtingen.

 

Christoph Draeger
Helenès (Apparition of Freedom) - CH, 2004, 17'50"
De koude oorlog was gebaseerd op angst en afschrikking. In Oost en West werden voorlichtingsfilms gemaakt die de bevolking voorbereidden op het ergste: een nucleaire aanval. Als we deze films uit de vijftiger en zestiger jaren nu terug zien valt ons de naïeve knulligheid van de verbeelding op, vaak culminerend in de aanbeveling om onder de keukentrap weg te kruipen. Soms ging het er echter ook vrij realistisch aan toe, zoals te zien is op de Hongaarse 16mm film Helenés ('verschijning' in het Hongaars) die Christoph Draeger integraal gebruikte voor deze video. Draeger vond de film tussen een stapel 16mm filmrollen in een verlaten rampen-trainingskamp van het Hongaarse leger in 1997.
Draeger ondertitelde de originele voice over van de film met zinsneden uit de beroemde (of beruchte) inauguratiespeech van George Bush, waarin deze, vooruitlopend op zijn militaire campagnes, het woord 'vrijheid' ernstige inflatoire schade toebracht door het liefst 41 maal te gebruiken.

 

Manuel Saiz
Parallel Paradises (Japan) - ES/JP 2006, 5'00"
'Parallel Paradises' opent met sprankelende opnamen van een jong bos in de herfst. In een paar beelden wordt het bos geportretteerd: smalle stammetjes, de bodem bekleed met naalden en blaadjes, zonlicht dat door het bladerdak een weg zoekt. Vanuit het niets staan er ineens twee meisjes, een bloem in het zwarte haar gestoken. Is de Spaanse Manuel Saiz, net als Paul Gauguin een eeuw eerder, door het exotisme gegrepen? De titel geeft de hoofdintentie van de kunstenaar aan: twee uiteenlopende werelden gaan voor even een symbiose aan. Natuurdocumentaire begroet 'Saturday Night Fever'. Deze Japanse schonen dansen de parapara, een populaire discotrend in Japan. De kroon van zonlicht rond hun hoofd vervangt de pulserende discolampen. Het ritmische geluid van hun danspassen ondersteunt het vogelgezang. Zoals het eeuwen gaat zet de natuur zich voort en de mens volgt in passen en conventies.

 

Jeroen Kooijmans
On the Lake - NL, 2008, 1'35"
Bij ochtendschemer op een meer drijven vier ‘eilandjes’ langzaam in de richting van een overzijde. In de verte klinkt muziek. Pas na enige tijd rijst een vermoeden dat er onder deze ronde bladerdakjes toch iets moet zijn dat hen voortbeweegt. Hoofden? Langzaam komt het in je op dat er gezwommen wordt. Maar waarom zo, en waar?
Het zijn vast geen zwemmers onderweg naar een barbecue-stek. Het zouden soldaten kunnen zijn die een gevarenzone oversteken. De klanken vanuit de verte zijn mogelijk afkomstig van een abstracte vijand. Hoewel een geënsceneerde oorlog moeilijk te winnen valt en de overkant misschien niet bereikt wordt, laat het beeld ook hoop toe, in de vorm van een opmerkelijk, klein wonder: opeens stapt een naakt ‘kindeke’ het kader binnen en dribbelt in tegengestelde richting van de waders tussen hen door over het water.

 

Yael Bartana
Profile - NL/IL, 2000, 3'00"
In Profile richt Bartana zich sterk op de militaire dienst van Israël, die verplicht is voor zowel mannen als vrouwen. Net zo geconcentreerd als de jonge vrouwen hun geweren richten op een doel, zo registreert de camera het profiel van deze jonge vrouwen, hun handen en de details van het snelle afvuren van wapens. Iedere houding die de jonge vrouwen aannemen is uniform, net zoals hun kleding. Bartana is meer geïnteresseerd in collectieve ervaringen en geritualiseerde handelingen en stelt vragen over de relatie van het individuele ten opzichte van het collectieve.

 

Robbie Cornelissen
Het grote geheugen - NL, 2006, 10'15"
Robbie Cornelissen maakt doorgaans potloodtekeningen van gigantische denkbeeldige bouwwerken. Mensen zijn hierin zo goed als afwezig. Gedachten en overpeinzingen zijn gestold en hebben een fysieke vorm aangenomen. De gedachtewerelden die zo ontstaan zijn vaak uitgevoerd op forse formaten. Wie oog in oog met deze tekeningen staat, ervaart de ruimtelijke werking aan den lijve. Het sterk aangezette perspectief lijkt de kijker de megalomane architectuur binnen te zuigen. Dit is precies wat er gebeurd in de animatie 'Het Grote Geheugen' waaraan twee bestaande tekeningen, 'De Hal' (2004, 2,4 x 3,6 m) en 'De Bibliotheek' (2003, 2 x 2,4 m), ten grondslag liggen. De kunstenaar grijpt de animatie aan om zijn 'ouderwetse' tekeningen met 'geavanceerde' computertechniek te verzoenen. Langzaam en behoedzaam tast de camera de kille ruimte af die het midden houdt tussen een oneindige wachtruimte van een openbare instelling, een verlaten fabriekshal en een ondergrondse superstructuur. Ook in dit desolate bouwwerk is geen sterveling te bekennen.

Tekeningen en concept: Robbie Cornelissen
Animatie en montage: Anitime/Daniel Dugour
Geluid: Kees Went

 

Festival DE BASIS is ontwikkeld op initiatief van Vrede van Utrecht, Centrum Beeldende Kunst Utrecht (CBKU) en Utrechts Landschap. Partner voor de beeldende kunst is SKOR | Stichting Kunst en Openbare Ruimte. Partners uit de regio zijn de gemeente Soest en Zeist. Festival DE BASIS wordt ondersteund door Provincie Utrecht, projectbureau Vliegbasis Soesterberg en het KF Hein Fonds.

http://www.cbk-utrecht.nl/kunstprojecten/kunst-op-de-basis