DVD Installations 1975-1996

12-12-2007

De DVD's kosten 25,- per stuk en 65,- voor de hele serie.

Met werk van o.a. Peter Bogers, Ken Feingold, Hooykaas/Stansfield, Bert Schutter, Jeffrey Shaw, Boris Gerrets, Studio Azurro, Gerald van der Kaap/Peter Giele, Sonia Cillari, Thomas Mohr, Fiona Tan, Steina, Servie Janssen, Miguel-Angel Cardenas, Martijn Veldhoen, Nol de Koning, Marina Abramovic, Bea de Visser en Giny Vos en vele anderen

De registraties zijn zo gemonteerd dat de DVD's één geheel vormen, ondanks de diversiteit van de kunstwerken en in sommige gevallen de aanpak van de registraties. De DVD's maken nieuwe generaties mediakunstliefhebbers bekend met ruim drie decennia mediakunstinstallaties, en zijn toegankelijk voor zowel het onderwijs als het algemene publiek.

Selecties:
Gaby Wijers (1975 - 1990)
Ramon Coelho (1990 - 1995)
Annet Dekker (1995 - 2006)

Door websites als youtube.com staat de (korte) videofilm volop in de belangstelling. Het zelf maken van filmpjes is populair, ook in de kunstwereld. Zo plaatsen onder meer het Museum of Modern Art in New York en Toneelgroep Amsterdam video's op internet om hun projecten onder de aandacht te brengen.

Het Nederlands Instituut voor Mediakunst treedt naar buiten met videoinstallaties uit de eigen collectie. Met het publiceren van een drie-delige DVD-serie komt videoinstallatiekunst weer onder de aandacht. De DVD-serie bestaat uit registraties van videoinstallaties variërend van bekende werken die volop vertoond worden tot minder bekende video's die door het verdwijnen van hardware nauwelijks nog te presenteren zijn.

Midden jaren zeventig werd het begrip installatie1 geïntroduceerd. Een begrip dat naast environment, project en/of performance, gehanteerd werd voor het ingrijpen van een kunstenaar op een ruimtelijke ervaring waarbij eventueel het publiek participeert. De werken variëren en evolueren “van de concrete materiële situatie die een kunstenaar creëert en door het publiek ervaren kan worden, naar het (conceptuele) proces van onderzoek.”2 Hierdoor ontstaat een unieke en tijdelijke situatie, die nu niet meer in deze vorm als installatie zou worden gekenmerkt, maar essentieel was voor de ontwikkeling van de installatie als kunstvorm.

Hierna ontwikkelen de installaties zich verder waardoor het accent van video naar computerbased installaties verschoof. Door deze ontwikkeling wordt het mogelijk om ruimten van audio-visuele relaties te construeren.

Sinds het ontstaan van performance en installatiekunst zijn er registraties gemaakt. Fotografie, film en video werden gebruikt om een tastbare herinnering over te houden aan een tijdelijke (tijdgebonden) performance. Door deze registraties kunnen de performances geanalyseerd en in een historische context geplaatst worden. Maar ook voor promotie spelen registraties een rol.

Mediakunst vond als jonge technologische kunstvorm bij Montevideo haar platvorm voor productie, presentatie en distributie. Al snel wilden kunstenaars meer dan alleen het afspelen van een videoband op een monitor, en dit leidde logischerwijs tot tijdelijk en tijdgebonden werken.
Sommige kunstenaars ontwikkelden zich van schilder tot beeldhouwer, anderen begonnen installaties te maken, in hoeverre deze vergelijking gemaakt kan worden.

Aan de vooravond van de negentiger jaren:
Imago: Fin de Siècle in Dutch Contemporary art was een reizende expositie gefinanceerd door Rijksdienst Beeldende Kunst (inmiddels Instituut Collectie Nederland) en georganiseerd door Montevideo. De opening vond plaats in Amsterdam tijdens de 6e editie van de KunstRai (tegenwoordig Art Amsterdam). Imago exposeerde dertien Nederlandse kunstwerken varierend van mediatieve videoinstallaties tot computerbestuurde kunstwerken. Het doel achter het Imago concept was om het brede scala van kunstenaars in de ontwikkelingen van nieuwe technologieen aan een groter publiek te introduceren. De titel, fin de siècle, verwijst naar de laatste jaren van de 20e eeuw waarin Rene Coelho, destijds directeur en curator van de tentoonstelling, op technologie georienteerde kunstvormen zag opkomen.

Het steunen van mediakunst in alle opzichten is altijd de filosofie van Montevideo geweest. Met de distributie van werken in binnen, en buitenland wil Montevideo een groter publiek bereiken en ook wetenschappelijke en theoretische reflectie stimuleren. Daarnaast organiseert Montevideo tentoonstellingen en draagt bij aan het onderzoek en de ontwikkeling van mediakunst in de vorm van een artlaboratorium.

Om mediakunst verder te promoten heeft Montevideo speciale tapes samengesteld met daarop een selectie van registraties sinds de jaren '80 uit de collectie. Het distributiehoogtepunt ligt tussen 1990 en 1995, waarin per jaar 10 tot 20 installaties wereldwijd gepresenteerd werden. De vormgeving van het menu van deze dvd is gelijk aan de vormgeving van de distributietapes van Montevideo uit die tijd.

Zeven jaar na Imago, Fin de Siècle in Dutch Contemporary art produceerde Montevideo/TBA in 1997 de reizende tentoonstelling 'The Second: Time Based Art from the Netherlands”. René Coelho greep opnieuw de mogelijkheid aan om de voortgaande ontwikkelingen in het werk van hedendaagse kunstenaars te tonen die hun ideeën vorm gaven met behulp van technische media.

Inmiddels heeft de videoinstallatie haar plaats verworven naast de andere kunstvormen en heeft haar plek gekregen tussen de andere taken en werkzaamheden van het Nederlands Instituut voor Mediakunst. De veranderde naam verwijst naar de nieuwe richting die de organisatie opgaat: van videokunst naar mediakunst.

Technologie is inmiddels steeds meer geïntegreerd in de hedendaagse artistieke creativiteit en de grote verscheidenheid aan uitdrukkingsvormen is alomtegenwoordig. Opvallend is de variatie in installaties, van multichannel projecties tot immersive environments. Ook zijn de referenties naar theater, film, performance kunst en architectuur steeds duidelijker zichtbaar.

Maar de belangrijkste ontwikkeling in de jaren '90 is de toepassing van interactiviteit. In tentoonstellingen worden dan ook veelvuldig installaties gepresenteerd. Op kleine schaal worden (interactieve) mediakunst installaties door het Nederlands Instituut voor Mediakunst geproduceerd en gedistribueerd.

Concept: Gaby Wijers, Ramon Coelho
Productie: Gaby Wijers
Video editor en authoring: Ramon Coelho
Ontwerp: Floor Koomen