Theodora Kotsi
Spagyria project, 2010
St. Joost, Breda
'Als kunstenaar ben ik geïnteresseerd in maatschappelijke veranderingen. Door ingrepen in de openbare ruimte probeer ik mensen bewust te maken van dingen die over het hoofd worden gezien of genegeerd. In dit project hou ik me bezig met het verschijnsel dat in Griekenland vaak onzorgvuldig met geschiedenis wordt omgegaan. Dit betreft oude ruïnes, monumenten en dergelijke.
Ik initieerde naar aanleiding hiervan een project dat de rol en het belang van geschiedenis in Griekenland centaal stelt. Ik legde daarbij de nadruk op de continuïteit van geschiedenis van verleden naar heden en toekomst. Ik ging op zoek naar een monumentaal gebouw dat geschiedenis symboliseert. Ik koos de Zeepfabriek Charilaos & Kanellopoulos te Eleusis. De zeepfabriek sprak mij direct aan zowel omdat het een van de eerst gestichte fabrieken in Griekenland is, als mede vanwege de bijzondere eigenschappen van zeep.
De Fabriek werd de verrekijker waarmee ik heden en verleden kon onderzoeken. Uit mijn onderzoeken ontstonden en aantal kunstwerken. Als eerste maakte ik een documentaire om het verleden te schetsen in relatie met de huidige situatie van de fabriek . De ruïne van nu en de verhalen van het verleden worden bij elkaar gebracht in een poging een portret te maken van vroeger. Verder maakte ik een selectie uit de foto’s die ik in de zeepfabriek had gemaakt en die de huidige situatie tonen, namelijk dat het terrein omringt is door grote bedrijven die nog actief zijn. Naar aanleiding van de foto’s heb ik een lichtbak gemaakt. Op de foto hierin zien wij het gebouw als een soort decor voor de culturele activiteiten die daar plaatsvinden. Tegelijkertijd zien wij dat er een dreigende sfeer hangt die een metafoor is geworden voor de huidige situatie van de meeste ruïnes in Griekenland.
De transformatie die zeep maakt werd het uitgangspunt voor het derde deel van het project: de toekomst. Dit onderdeel bevindt zich in de openbare ruimte. Een groot billboard van 5 bij 3.5 meter zal in Griekenland op een lege locatie komen te staan met daarop een bouwplan. Dit houdt het volgende in: delen uit de oude zeepfabriek worden opnieuw gebouwd, in deze nieuw ruimte worden speelse elementen toegevoegd zoals een glijbaan, klimrekken en schommels waardoor de ruimte een nieuwe functie krijgt.
Ik gaf de naam Spagyria aan dit project. Deze is ontleend aan de Griekse woorden ‘spao’ en ‘ageiro’, uit elkaar halen en samenvoegen. De Zwitserse dokter en alchemist Paracelsus voegde deze woorden voor het eerst samen tot ‘Spagyria’ in zijn boek ‘Liber Paragranum’. Hiermee doe ik poging om te laten zien dat een oude ruïne die op sterven na dood is weer tot bloei te brengen.'