Versions Kunstenaars en Installaties

Het Nederlands Instituut voor Mediakunst heeft een aantal kunstenaars uitgedaagd om de performatieve dimensie van het internet tijdelijk te verruilen voor de statische ruimte van de galerie. Hoe maken zij deze vertaalslag vanuit de ‘online comment culture’? In hoeverre verandert het hun creatieve werkproces? Wat betekent auteurschap, authenticiteit en toe-eigening voor hen? Kan een object of beeld van vorm veranderen maar haar betekenis behouden?
 

Harm van den Dorpel
Relational Ecstatics.com (2009)

Harm van den Dorpel is beeldend kunstenaar en studeerde in 2006 af aan de Gerrit Rietveldacademie, richting Audiovisueel. Hij maakt ruimtelijk en digitaal werk waarbij hij binnen virtuele media vooral zoekt naar fysieke sensaties. In 2009 werkte Van den Dorpel een aantal maanden samen met andere kunstenaars aan de beeld-blog ‘Platoisgay.com’. De kunstenaars becommentarieerden elkaar op dit blog met beeld in plaats van tekst. Gedeeltes van bestaande internet sites werden geselecteerd en automatisch als afbeelding verstuurd naar het beeld-blog. Het resultaat is een associatief beeldverhaal. Deze beelden zette Van den Dorpel vervolgens
- ondersteund met muziek - om naar video. In de installatie Relational Ecstatics.com bewegen kunsthistorische beelden en plaatjes van huisdieren en massamoorden over en door elkaar heen. De mix van de verschillende afbeeldingen geeft het geheel een onbestemd gevoel dat versterkt wordt door de muziek. De verbinding tussen de beelden is alleen nog maar subjectief en associatief. Zo ontstaan er nieuwe betekenissen en een eigen esthetiek. De installatie Relational Ecstatics.com bestaat uit een video en een aantal objecten. Het fysieke gedeelte verwijst naar de videobeelden en omgekeerd voorziet de video de installatie van een virtuele, bewegende laag.

 

Constant Dullaart
YouTube as a subject sculpture (2009)

Constant Dullaart is (internet)kunstenaar, curator en redacteur. De kern van zijn beeldend onderzoek bestaat uit het oprekken en wijzigen van gangbare presentatievormen. Het internet is voor Dullaart zo’n alternatieve presentatieruimte. De kunstenaar heeft een kleine verzameling internetpagina’s, of zoals hij ze zelf noemt ‘ready mades’. Het zijn gesponsorde links of domeinen die nog te koop zijn, maar die niemand wil kopen. Verbonden door hun gemeenschappelijke status zijn het de vuilnisbelten van het internet. Poëtische domeinnamen als www.baddomainname.com en www.hopeless.org heeft Dullaart in zijn Delicious voorzien van het label ‘ready made’. Hiermee treedt Dullaart in de voetsporen van eerdere netkunstenaars die de formalistische uithoeken van het internet tot kunst verheffen. Maar Dullaart heeft ook een fascinatie voor ‘default settings’ (fabrieksinstellingen) en met name de daarbij behorende vormgeving. De ‘ready mades' zijn daarmee vooral een commentaar op de alomtegenwoordige zielloze stockfotografie en zoutloze lettertypes. In Versions borduurt Dullaart voort op zijn serie YouTube as a subject. De functionele YouTube-button is onderwerp van een zoektocht naar vormgeving en het gebruik ervan op het internet. Van pingpongballend rondstuiteren tot een wazige vlek, de kunstenaar verheft de play button tot icoon. Dullaart plaatste de korte video’s terug op het internet, wat een serie video-comments teweegbracht. In de tentoonstelling geeft Dullaart ruimtelijk commentaar op deze reacties.

 

Martijn Hendriks
Gradually, then suddenly (2009)

Martijn Hendriks werkt binnen verschillende media met hoofdzakelijk bestaand materiaal. Hij manipuleert bestaande beelden en andere referenties zodat er nieuwe configuraties met gewijzigde betekenissen ontstaan. Een terugkerend thema in zijn praktijk is het conflict tussen onverenigbare situaties of perspectieven, zoals herhaling en ontkenning, zichtbaarheid en onzichtbaarheid. Hendriks probeert met zijn manipulaties de essentie van beelden onderuit te halen. In bestaande beelden haalt hij dingen weg, of maakt ze op het eerste gezicht onzichtbaar. Zo verwijdert Hendriks in een werk alle vogels uit de film The Birds van Alfred Hitchcock. Door dingen niet te laten zien stelt de kunstenaar de relatie tussen zichtbaarheid en betekenis ter discussie. Hendriks maakt gebruik van incomplete beelden en schijnbare tegenstellingen en doet interventies die het originele doel van beelden lijken tegen te spreken. Onproductieve acties worden bij Hendriks juist productief. Voor Versions maakte hij een nieuw werk waarin hij de mogelijkheid van versies, vertalingen en transformaties van een eenmalig kunstwerk onderzoekt. Hoe kan een idee tot verschillende resultaten leiden? Wat is de performatieve dimensie van een werk? Kan een object of beeld van vorm veranderen en toch zijn inhoud behouden? Om deze vragen te onderzoeken, maakte Hendriks drie versies van hetzelfde werk. Met gebruik van verschillende materialen en binnen uiteenlopende media stelt de kunstenaar de vraag hoe een idee vertaald kan worden naar drie formeel verschillende werken.

 

JODI
allyourvideoarebelongto.us (2009)

JODI (Joan Heemskerk en Dirk Paesmans) houdt zich vanaf het ontstaan van internet al actief bezig met netkunst. Middels zelfgemaakte programma’s simuleren ze computer crashes, virussen en error messages. JODI reageert op de regels van het internet en stelt de beperking van gecodeerde communicatie ter discussie. De laatste tijd interesseert het tweetal zich vooral voor de werking van ‘commenting’ op het internet. Tijdens Versions presenteren de kunstenaars hun nieuwe werk allyourvideobelongto.us dat hier specifiek op ingaat. De titel is een afgeleide van het bekende ALL YOUR BASE ARE BELONG TO US, een kromme Engelse zin uit de openingsscène van de Europese versie van het Sega Mega Drive videospelletje 'Zero Wing' (1989). Van de zin werd in 2000 een video gemaakt die op het internet in korte tijd de cultstatus bereikte. Op 1 juni 2006 werd YouTube tijdelijk uit de lucht gehaald voor onderhoud. Bij wijze van grap plaatste het bedrijf de uitdrukking ALL YOUR VIDEO ARE BELONG TO US onder het YouTube logo. Bezoekers van de site dachten daarentegen dat de site gehackt was en begonnen in paniek de YouTube-kantoren te bellen. YouTube kon de klachtenstroom niet verwerken en moest snel extra uitleg op de site zetten. ‘No, we haven't been hacked. Get a sense of humor. Apparently we can't spell. Please stop calling the office, we're trying to work in here’. Achteraf werd de slogan door critici van YouTube gebruikt in de discussie over de rechten die YouTube over de video's van hun leden heeft. Voor allyourvideoarebelongto.us zette JODI home video’s van mensen die hun favoriete zanger nadoen over op vinyl. Het gefilmde resultaat – de langspeelplaat die het nummer laat horen – plaatste het duo terug onder de originele video op YouTube als video-comment.

 

Oliver Laric
Versions (2009)

Op subtiele en humoristische wijze mixt Oliver Laric bestaande beelden waardoor ze zelfreflexief en zelfkritisch worden. Zoals veel internetkunstenaars zet Laric met zijn werk vragen bij de notie van het auteurschap. Niet alleen door het gebruik van bestaand beeldmateriaal, maar ook door anderen direct uit te nodigen om zijn werk aan te vullen of te veranderen. Laric spreekt liever over het geheel ontkennen van auteurschap, waardoor er ruimte ontstaat om interessante dingen te ontwikkelen. Laric is een van de oprichters van het internetplatform VVORK (www.vvork.com): een online galerie die foto's van kunstwerken in diverse media op zijn site plaatst. Over zijn werk Versions zegt Oliver Laric: “Er zijn eindeloos veel versies van versies. Sculpturen, essays, video's en performances functioneren allemaal tegelijkertijd als even waardevolle variaties op een stroom gedachten. Versies bestaan zonder helder begin en behouden een open einde. Ze zijn onafhankelijk van de context en aan te passen aan specifieke situaties. Geen enkele auteur behoudt copyright over de diverse verschijningsvormen”. In NIMk bestaat het werk Versions uit drie videoschermen en een serie sculpturen.

(Quote van de kunstenaar)
"There are endless versions of Versions. Sculptures, essays, videos and performances all exist simultaneously as equally valid variations of a string of thoughts. Versions exists without clear beginning and remains open end. It is independent of context and adaptive to site specifications. No single author holds copyright to any of the manifestations."

 

Theodore Watson
 

Theodore Watson is kunstenaar en ontwerper. Een belangrijke drijfveer voor Watson is de nieuwsgierigheid, verwondering en opwinding bij mensen als zij met zijn projecten in aanraking komen. Zijn werk varieert van het maken van nieuwe tools voor kunstzinnige uitingen tot experimentele muzieksystemen en interactieve installaties. Recent maakte de kunstenaar ‘Laser Tag’, een laser graffiti systeem dat hij maakte in samenwerking met het Graffiti Research Lab. Hiernaast realiseerde Watson onlangs 'Funky Forest', een interactieve installatie voor jonge kinderen die bestaat uit verschillende eco-systemen waarin je je kunt bewegen. Samen met Zachary Liebermann werkt Watson aan 'openFrameworks', een open-source bibliotheek voor het schrijven van creatieve programmeercodes. Verder maakt de kunstenaar deel uit van F.A.T.Lab, een online netwerk van verschillende mensen die reageren op elkaars output.
Voor Versions maakt Watson een nieuw werk dat specifiek op het concept en de context van de tentoonstelling reageert.

 

F.A.T.Lab
'Dedicated to enriching the public domain one mutha-fuckin LOL at a time'


F.A.T. Lab omschrijft zichzelf als volgt:
“The Free Art and Technology (F.A.T) Lab is een organisatie gewijd aan het verrijken van het publieke domein door onderzoek en ontwikkeling van creatieve technologieën en media. Het totale F.A.T. netwerk van kunstenaars, ingenieurs, wetenschappers, rechters en muzikanten zet zich in om het gebruik van open waarden te stimuleren. Ook ondersteunt het netwerk het publieke domein door het gebruik van nieuwe open licenties te faciliteren, open ondernemerschap te initiëren en te waarschuwen voor geheimhouding, copyright monopolies en patenten. De inhoud van de site bevindt zich in het publieke domein. Je kunt ernaar kijken, het gebruiken, aanpassen, aanvallen of alle F.A.T. media en technologieën opnieuw publiceren zoals jij vindt dat nodig is.”
Theodore Watson maakte een selectie uit de verschillende projecten op de site van F.A.T.Lab.

“The F.A.T. Lab is an organization dedicated to enriching the public domain through the research and development of creative technologies and media. The entire FAT network of artists, engineers, scientists, lawyers, musicians are committed to supporting open values and the public domain through the use of emerging open licenses, support for open entrepreneurship and the admonishment of secrecy, copyright monopolies and patents.” “The contents of the site are all in the public domain. You may enjoy, use, modify, snipe about and republish all F.A.T. media and technologies as you see fit.”

NastyNets
NastyNets was de eerste 'surfersclub' (2006). De stijl van NastyNets valt te omschrijven als 'dirtstyle' of 'trash'. Een netwerk van verschillende mensen plaatst in reactie op elkaar steeds nieuwe beeld- en/of geluidsfragmenten.
Constant Dullaart selecteerde voor Versions vier projecten van NastyNets.

De kunstenaar en curator Marcin Ramocki schreef over het fenomeen van blogsites of surfingclubs als NastyNets en F.A.T.Lab dat deze sites interessant zijn vanwege drie factoren: de immaterialiteit en conceptuele potentie van het geplaatste, het collectieve karakter van de actie dat een vloeiend verhaal oplevert en de activiteit van het surfen op internet en de oneindige mogelijkheden die het met zich meebrengt.
(voor de complete tekst van Ramocki zie: http://www.qotile.net/files/surfing-clubs.pdf).