Speaking Out Loud Kunstenaars en installaties

Van 15-11-2008 t/m 24-01-2009


Tim Etchells (UK) and Vlatka Horvat (CRO), Mukul Patel (UK) and Manu Luksch (AT), Christoph Keller (DE), Jaromil (IT) and Jodi (NL), Linda Hilfling (DEN), KH Jeron (DE), Tudor Bratu (RO), Michael Hoepfel (DE), Trikoton (DE), Evan Roth (US)|

Speaking Out Loud richt zich op de processen van zowel 'thinking out loud' als 'speaking out loud'. Thinking out loud beschrijft het associatieve, dynamische en vaak ongecontroleerde proces van tegelijkertijd spreken en denken over een bepaald onderwerp. We denken vaak 'hardop' om een suggestie te doen, een idee of gedachte te opperen zonder meteen iets vast te willen leggen. Speaking Out Loud is een pleidooi voor dit vrije en creatieve gedachtenproces met kunstwerken die een speelse en verrassende taalervaring bieden. Dit gebeurt kort gezegd door scherpzinnige taaloefeningen van taalmetamorfosen en -wisselingen.

Luid denken toont weerstand en ontsluit het bestaan van alternatieve zienswijzen. Als democratische verrichting fungeert het als een hoeksteen van de samenleving. Hierdoor bevordert de tentoonstelling het idee van wrijving, onenigheid en debat als belangrijk onderdeel voor het vormen van een samenleving. In het licht van vertegenwoordigde democratien, lage opkomsten bij verkiezingen en de in toenemende mate gelijkstelling van levensopvattingen, roept Speaking Out Loud op om actief deel te nemen in het debat. Het verkent de ondermijnende krachten van de gesproken of geschreven tekst en ontmaskerd het inflatoire en cultureel geïmpliceerde gebruik van woorden en formuleringen.

De kunstwerken in de tentoonstelling behandelen de onderdelen spreken, lezen en schrijven. Ze reflecteren en benadrukken voornamelijk de 'performatieve' kwaliteiten van de taal en onthullen zo een sterke en onscheidbare verbinding tussen de betekenis van woorden en degene die ze gebruikt. De bekende schrijver Paul Auster vatte de handeling van spreken als volgt samen: 'Woorden komen eruit, vliegen door de lucht, leven gedurende een moment en gaan dood. Is dat niet vreemd?' De tentoonstelling richt zich op observerende en reflecterende wijze op de vloeibaarheid en dynamiek van taal en betekenis.

In deze vloeibare staat dansen en vliegen de woorden. Ze maken zo een dialoog mogelijk tussen het kunstwerk en de kijker/luisteraar en starten daarmee een reeks van voortdurende interpretaties. De tentoonstelling presenteert voornamelijk werken in de Nederlandse en Engelse taal. Daarmee wordt ook gereflecteerd op een wereld waarin grote afstanden relatief snel worden overbrugd maar waarin taal een 'multivalentï' systeem blijft.

Lijst van werken:
Tim Etchells (UK) en Vlatka Horvat (CRO)
Insults and Praises
In ‘Insults & Praises’ bestaat er een dunne scheidslijn tussen aanbidding en belediging. Een man en een vrouw zitten naast elkaar voor een spiegel en beledigen en prijzen elkaar om beurten. Samen produceren ze een uitputtende verzameling van verbaal misbruik, minachtende zinsneden, complimenten en liefdesuitingen die op een breed scala aan omstandigheden en doelen van toepassing zijn. Deze genadeloze verbale krachtproef wordt overduidelijk live opgevoerd – een geïmproviseerde opeenvolging van beledigingen en lofuitingen die soms vloeiend uit hun mond rollen, dan weer lijken te haperen en het paar, op zoek naar een nieuwe richting, in stilzwijgen achterlaat. Misschien dat deze lofuitingen en aanvallen voor elkaar bedoeld zijn, misschien dat ze simpelweg een inventaris aan zinsneden genereren om ze op een later moment te kunnen gebruiken. Op het ene moment lijken ze verstrengeld in een monolithische uitwisseling van woorden, op andere momenten lijken ze samen te werken en de taak van het scheppen van emotioneel geladen begrippen en mogelijkheden onderling te verdelen.

 

Mukul Patel (UK) en Manu Luksch (AT)
A New and Exciting Experience
Beveiliging en veiligheid zijn cruciale hedendaagse ergenissen die sterk aangewakkerd worden door buitenproportionele risico-inschattingen en een samenleving die in toenemende mate tot procederen geneigd is. Personen streven risicomijdend gedrag na en omringen zich met producten die nieuwe ervaringen stimuleren. ‘A New and Exciting Experience’ kaart dergelijke percepties en gedragingen aan, terwijl er tegelijkertijd de draak gestoken wordt met de technobabble en de betuttelende toon van gebruikershandleidingen.
De mixed media-installatie bevat de documentatie van een opnamesessie met de SPACE Age Sirens, een koor met oudere vrouwen uit het Londense East End onder leiding van Laka D. De vrouwen zingen op populaire muziek fragmenten uit gebruikershandleidingen voor wasmachines.

 

Charles Sandison (UK)
Good and Evil
De gepresenteerde installatie toont twee typen woorden: ‘Evil’ en ‘Good’. De ‘slechte’ woorden zijn bloedrood gekleurd, de ‘goede’ maagdelijk wit. De beide woorden beschikken over dezelfde eigenschappen en hebben precies hetzelfde doel. Hun aandrang om alle beschikbare ruimte te bezetten, wordt voortgedreven door hun verlangen de tegenstander uit te schakelen. Tegelijkertijd vereist het verlangen de tegenstander te elimineren dat alle beschikbare ruimte gekoloniseerd wordt. Terwijl de woorden zich in tegenover elkaar gestelde posities voortbewegen, organiseren ze zich in aanvalskolonnen en verdedigingslinies. De woorden komen tot leven met behulp van genetische codes die hetzelfde zijn als degene die in micro-organismes als bacteriën of kankercellen worden aangetroffen.

 

Christoph Keller (DE)
Interpreters
‘Interpreters’ handelt over simultaanvertalingen en de plaats van de taal zelf. De situatie is hier omgekeerd: de toeschouwer zit in de cabine en kijkt en luistert via een koptelefoon naar simultaanvertolkers die hun eigen speeches terplekke vertalen.
Vijf tolken vertellen over het proces van simultaantolken waarin de woorden van een spreker onmiddellijk vertaald en ‘vertolkt’ worden. Integraal onderdeel van deze activiteit is het participeren in de gedachtestroom van de spreker. Een eenmaal uitgesproken woord of een contextuele vertolking kan in dit type vertaling niet meer worden teruggenomen; het kan enkel door middel van de daaropvolgende formuleringen aan de ogenschijnlijk lineaire gedachtegang worden toegevoegd.

 

Jaromil (IT) en Jodi (NL)
Time Based Text

TBT is een applicatie gemaakt voor het opnemen en afspelen van het schrijven van een tekst, inclusief de aarzelingen en foutieve spelling, die tot op de milliseconde exact is. Deze techniek voegt extra informatie toe aan digitale poëzie, waarmee een nieuwe tool wordt geboden voor een 'bewustzijnsstroom' en automatisch schrijven die, wanneer de tool online voor e-mails en blogs gebruikt wordt, een 'persoonlijk karakter' aan de tekst kan geven. De software is zo simpel mogelijk gehouden, vrij van gebruik, vrij aan te passen en te in andere applicaties onder te brengen. TBT kan als software kunst worden gezien, maar het is vooral een nieuwe vorm van digitale poëzie en biedt een goede mogelijkheid om te reflecteren op de rol van kunst in de relatie tot de oude en de nieuwe media.

 

Linda Hilfling (DEN)
Gate peepin' en Misspelling Generator

Het ‘Gate peepin’-project is een kunstzinnige interventie binnen het Firefoxbrowservenster. Door veranderingen aan te brengen in de browse-ervaring van verschillende Web 2.0-platforms en in de Gebruiksbepalingen in te grijpen die de diensten reguleren, biedt deze tool de gebruiker een kijkje in de doorgaans onzichtbare lagen van regelgeving die over de zogenoemde democratische webruimtes regeren.

De ‘Misspelling Generator’ is het verlengstuk van een browser die rechtstreeks in de Googlezoekmachine ingrijpt en de gebruikers de grijze informatiezone van verkeerd gespelde woorden laat benutten. De meeste gebruikers beschouwen de zoekmachine als een objectief hulpmiddel, hoewel de zoekresultaten door een onderliggende code worden bepaald. Een integraal onderdeel van de Googlezoekmachine is het systeem van spellingcontrole dat alternatieve woorden voorstelt wanneer het vermoedt dat je een zoekterm verkeerd hebt gespeld. Vanaf het eerste begin van usenet zijn foutspellingen gebruikt om censuur te omzeilen. Door de voorgestelde verbeteringen te negeren, kan zich een poort naar een alternatieve wereld openen.

 

KH Jeron (DE), in samenwerking met Dr. Dominik Kuropka
Horde
‘Horde’ is een installatie, een sculptuurachtig object en een technisch netwerk. KH Jeron construeerde tientallen voertuigjes die zich autonoom en volstrekt willekeurig over een witglimmend platform voortbewegen. Elk voertuig murmelt – of beter: vocaliseert – fragmenten van verschillende gespecialiseerde teksten over informatie, disinformatie en informatieontsluiting.

 

Tudor Bratu (RO)
A Conversation Piece
‘A Conversation Piece’ is een performatieve spraakinstallatie die uit 500 toetsen van klassieke orgels bestaat, die met een computer en geluidsversterkers met speakers zijn verbonden. Elke toets is aan een digitaal geluidsbestand gekoppeld. Door een toets aan te slaan, wordt het geluidsbestand geactiveerd en een zin via de speakerboxen uitgesproken. De machine kan ofwel als instrument voor het performatief vertellen van verhalen dienen, door van alle mogelijke permutaties van de 500 zinnen gebruik te maken, als wel als een veelstemmige spraakmachine waarvan de werkwijze en de functionaliteit betrekking heeft op het wezen van de dialoog. Wanneer er verschillende toetsen – als akkoorden op een piano – tegelijkertijd aangeslagen worden, klinkt er een veelheid aan uiteenlopende stemmen door verschillende speakers. De daaruit voortkomende ‘symfonie’ van taal benadert het wezen van de externe of de interne dialoog.

 

Michael Hoepfel (DE)
Text en Semiotic Collider
´Text’ is een meerdelig werk dat uit afbeeldingen, printplaten en de installatie ‘Semiotic Collider’ bestaat. Alluderend op computersimulaties van levende systemen analyseert het project overeenkomsten tussen semiotische systemen en levensvormen, die beide door fysieke begrenzingen en evolutionaire processen bepaald worden.
Het project is gebaseerd op de overtuiging dat culturele en biologische activiteiten onafscheidelijk met elkaar verbonden zijn en in termen van communicatieve of semiotische processen beschreven kunnen worden. Op dezelfde wijze dat DNA keer op keer als een ´tekst van nucleïnezuur’ wordt gelezen en als een ‘textuele structuur’ voor nieuwe levensvormen wordt geïnterpreteerd, kan ook het gedrag van biologische boodschappers, cellen, levende wezens en complete populaties als een reactie op tekens begrepen worden.

 

Trikoton (DE)
The Voice Knitting Collection
Hoe voelt het wanneer je trui een werktuig van je eigen stem wordt?
Breien en communiceren zijn altijd hand in hand gegaan. Toen mensen in breigroepen samenkwamen, was dat een moment om verhalen te vertellen. Het idee voor het werk heeft zijn wortels in deze geschiedenis en in deze verhalen. 'Trikoton/The Voice Knitting Collection' zet stemsignalen over op kleding om zo tot een nieuwe esthetiek van de spraakopname te komen. De schema’s van patroonkaarten voor oude, mechanische breimachines vormden de inspiratiebron voor het auditieve dataprogramma. Het frequentiebereik van een gesproken boodschap is omgezet in een binaire code voor breipatronen.

 

Evan Roth (US)
Explicit Content Only
‘Explicit Content Only’ is een datavisualisatie van de krachttermen uit NWA’s revolutionaire ‘gangsta rap’-album Straight Outta Compton uit 1988. Alle teksten die veilig op de radio gedraaid konden worden, zijn uit het 60 minuten en 27 seconden durende album verwijderd, waardoor enkel een ingedikte aaneenschakeling van 2 minuten en 55 seconden overblijft die door de United States Federal Communications Commission als ‘explicit’ werd aangemerkt.