Update conservering 2002

01-04-2003



Het NIM conserveerde in het Project Conservering Videokunst i.s.m. Stichting Behoud Moderne Kunst, de collecties van kunstvideo 's van Stichting De Appel, Amsterdam; het Stedelijk van Abbemuseum, Eindhoven; Museum Boymans van Beuningen, Rotterdam, Groninger Museum, Groningen; Instituut Collectie Nederland, Rijswijk/Amsterdam; Kröller-Müller Museum, Otterlo; Rijksakademie, Amsterdam en het Stedelijk Museum, Amsterdam en de eigen collecties van het Nederlands Instituut voor Mediakunst (Monte Video, Time Based Arts en het Lijnbaan Centrum). Op dit moment (maart 2002) is ongeveer een derde van de aangemelde werken geconserveerd.

Conservering NTSC systeem
Aan alle kunstenaars die het Amerikaanse NTSC-systeem gebruiken, is de vraag voorgelegd of hun werken overgezet mogen worden op het Europese PAL-systeem. Met Electronic Art Intermix (EAI) wordt onderhandeld over de uitvoering van de conserveringswerkzaamheden voor dit deel van het project. EAI is een videodistributeur in New York, Amerika die ook een uitgebreid conserveringsprogramma hebben.

Registratie/presentatie
Alle informatie die verkregen wordt over de werken en de kunstenaars wordt zorgvuldig verwerkt. Hiervoor is inmiddels een werkgroep registratie van start gegaan. Bart Rutten (NIM), Dorine Mignot (Stedelijk Museum Amsterdam), Yuri van Leeuwen (ICN) en Gaby Wijers (NIM/SBMK) werken aan het concept registratiemodel, aanvullingen van de Art and Architecture Thesaurus (AA&T) en uniformering van kunstenaarsnamen. Er wordt ook nagedacht over hoe alle informatie openbaar gemaakt kan worden, ter afsluiting van het project. Gedacht wordt aan o.a. een publicatie, een catalogus en eventueel presentaties of tentoonstellingen in alle deelnemende musea.

Nieuwe plannen van het NIM
Het NIM zal zijn conserverings- en ontsluitingstaken de komende tijd verder ontwikkelen door het bevorderen van onderzoek en ontwikkeling van registratiemethoden en -modellen voor mediakunst en het bevorderen van onderzoek naar bewaarcondities, conserverings- en restauratietechnieken. Daarnaast blijft het NIM zijn conserverings- en restauratiewerkzaamheden voortzetten en werkt hard aan een uitbouw van de dienstverlening op het gebied van conserveringswerkzaamheden voor videokunst.

Belangrijk is het overdragen van de kennis. Door o.a. een artikelenreeks en het organiseren van workshops hoopt het NIM de kennisoverdracht op het gebied van mediakunstconservering en -ontsluiting te vergroten (zie bijvoorbeeld het eerstvolgende nummer van het tijdschrift Cr).

Het bevorderen (en eventueel coördineren) van overleg over ontsluiting en conservering tussen de Nederlandse mediakunstinstellingen, het bevorderen van internationale samenwerking, en netwerken op dit gebied heeft een prioriteit.Ook is het NIM actief bezig (digitaal) toegang te verschaffen tot collecties elders.

Registratie en conservering van vergankelijke evenementen
In 2003 zal tijdens het symposium van het project Visual Sensations ruim aandacht besteed worden aan de methodologie c.q. notatiewijze voor de registratie en conservering van vergankelijke evenementen. Onderzoek naar het begrip authenticiteit en origineel van het kunstwerk enerzijds en de technische kant (mogelijkheden van migratie en emulatie) anderzijds nemen bij het onderzoek een belangrijke plaats in. Op het symposium worden de eerste resultaten van het internationale conserveringsonderzoek naar dynamische omgevingen gepresenteerd. Na het symposium (bewustmakend, beeldvormend) wordt een werkgroep opgericht (met collega-instellingen, kunstenaars en theoretici) die twee jaar lang informatie verzamelen en uitwisselen over de elementen en technieken, die van belang zijn in een registratie en toewerken naar eventuele mogelijkheden van een methodologie aan de hand van case studies. Het Nederlands Instituut voor Mediakunst coördineert de werkgroep en publiceert de resultaten. Het eindresultaat zal een beschrijvingsmodel en conserveringscriteria zijn.

Interviewproject Nieuwe Media
In samenwerking met de SBMK is door het NIM een interviewproject opgezet om inzicht te verwerven in de toepassing van nieuwe media, de betekenis(sen) die de kunstenaar hieraan verleent, de betekenis van de diverse versies en de mening van de kunstenaar omtrent veroudering, verval en behoud, specifiek van mediakunst. NIM selecteert de kunstenaars en coördineert het project. Na literatuuronderzoek en viewing van de werken worden vragen geformuleerd. Het stellen van de vragen aan de kunstenaar zal in een interview gebeuren. Deze interviews komen bij voorkeur interdisciplinair tot stand. Alle werken worden uitvoerig inhoudelijk en technisch geregistreerd. Van de interviews worden schriftelijke verslagen opgesteld.

Project Verbetering Collectie Registratie Systeem voor mediakunst
Het bestaande collectie registratie systeem, dat kunstenaarsbiografieën, werkbeschrijvingen en fragmenten van videokunstwerken bevat, wordt uitgebreid met modules voor tentoonstellingen en papieren publicaties. Bovendien worden de komende twee jaar de achterstallige inhoudelijke beschrijvingen, trefwoordtoekenningen (uit de in ontwikkeling zijnde mediakunstthesaurus) en gedigitaliseerde werken retrospectief toegevoegd.

Onderzoek documentatie en registratie van (multimedia) installaties
In november 2001 is de afdeling Actieve Conservering van het ICN gestart met een vooronderzoek naar conservering en presentatie van (multimedia) installaties. Doel van het onderzoek is het inventariseren van de specifieke problemen rond het documenteren, registreren, conserveren en presenteren van (multimedia) installaties. De uitkomsten van het onderzoek zullen worden meegenomen in het te formuleren projectplan voor een internationaal en interdisciplinair onderzoeksproject.

Het onderzoek, uitgevoerd door Aglae Martinez (restaurator en master student Reinwardt Academie) en Vivian van Saaze (projectmedewerker ICN) is gericht op een literatuuronderzoek, een kennisinventarisatie, een probleemanalyse en een praktische component in de vorm van een casestudy. Een aantal Nederlandse musea is en wordt bezocht en enkele museummedewerkers zijn reeds gevraagd naar hun ervaringen met de installatieproblematiek en hun ideeën erover. Ook heeft Aglae Martinez de situatie op het gebied van registratie en conservering van installaties in haar geboorteland Spanje onderzocht. De uitkomsten van dit laatste onderzoek zullen worden verwerkt in haar scriptie.

Casestudy
In overleg met ICN-Collecties is gekozen voor de casestudy 'A Virus of Sadness, the Virulence of Loneliness' (1990) van Lydia Schouten (collectie ICN). Deze complexe installatie - bestaande uit o.m. vier monitoren, een videoprojector, meubelstukken, 10 clownskoppen van polyester, een mechanische pop, zeefdrukken, gouaches en foto's - zal in samenwerking met de kunstenaar en het NIM bij het ICN in Rijswijk worden opgebouwd. Het installatieproces zal op verschillende manieren worden vastgelegd (te denken valt aan: videoregistratie, papieren registratie, 3D foto's). Het doel van dit pilotonderzoek is tweeledig: enerzijds het realiseren van een praktisch draaiboek voor (her-)installatie van het werk dat regelmatig in bruikleen wordt gegeven voor tentoonstellingen. Anderzijds fungeert 'A Virus of Sadness' als casestudy voor het vaststellen van concrete problemen bij herinstallatie.